Rahim Sarkması

Rahim Sarkması Nedir?

Rahim sarkması (uterin prolapsus) uterusun normal anatomik yerinden aşağıya, vajina içine doğru yer değiştirmesi durumudur. Pelvik taban kaslarının, bağ dokuların ve ligamentlerin zayıflaması ya da hasar görmesiyle gelişir. Bu durum, uterusun vajinal kanala doğru sarkmasına ya da ileri olgularda dışarı çıkmasına neden olabilir. Özellikle multipar kadınlarda sık görülür ve yaş ilerledikçe insidansı artar.

Cinsel yaşamları aktif hastalarda cinsel isteksizlik ve ağrılı cinsel ilişki görülmektedir. Pelvik taban bir bütün olduğu için eğer bir hastada rahim sarkması var ise idrar kesesinin ve rektumun sarkma ihtimali de yüksektir.

Rahim sarkması tedavi edilirken bu patolojiler de mutlaka düzeltilmelidir. Dışarı çıkan rahim vajen içine itildikten sonra hasta dolu bir mesane ile mutlaka öksürtülmeli ve idrar kaçırma olup olmadığı kontrol edilmelidir. Stres inkontinans var ise bu da mutlaka planlamanın içerisinde olmalıdır.

Tedavi yaklaşımları kadın doğum doktorları ile ürologlar arasında farklılık gösterebilmektedir. Kadın doğum hekimleri çoğu zaman vajenden rahmi çıkarmayı (vajinal histerektomi) tercih etmektedir. Biz ürologlar ise rahim sarkmalarında çoğu zaman olması gereken yere rahmi yeniden yerleştirmeyi ve sabitlemeyi (sakrohisteropeksi) tercih ediyoruz. Organ çıkarılması zaman zaman mesanede aşırı aktif mesane gibi istenmeyen durumların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Rahim korunacak hastalarda endometrium kalınlığı mutlaka değerlendirilmeli ve eğer rahim kanseri riski var ise histerektomi tercih edilmelidir.

Çok ileri yaş, komorbiditeler, genel anesteziyi kaldıramayacak hastalarda vajinal pezerler ameliyatsız bir çözüm sunabilir ancak yayınlar uzun dönemde hastaların pezer kullanımını bıraktığını göstermektedir. Düzenli pezer bakımı hastalar için sorun teşkil edebilmektedir. Bu hastalarda vajenin tamamen kapatılması da (kolpoklezis) bir seçenektir ve hasta memnuniyeti yüksektir.

Rahim Sarkması Ameliyatı Ankara

Ankara'da rahim sarkması (uterin prolapsus) ameliyatı, ileri cerrahi teknikler ve deneyimli jinekologlar tarafından modern hastane koşullarında başarıyla uygulanmaktadır. Laparoskopik, vajinal veya abdominal cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilen bu operasyonlar; hastanın yaşı, sarkmanın derecesi ve doğurganlık isteği gibi faktörlere göre kişiselleştirilir. Ankara’daki uzman merkezlerde sıklıkla uygulanan uterus koruyucu prosedürler ve sakrokolpopeksi gibi gelişmiş teknikler sayesinde hem anatomik bütünlük sağlanmakta hem de yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılmaktadır. Operasyon sonrası iyileşme süreci, multidisipliner destek ve hasta odaklı takip protokolleriyle hızlandırılmaktadır.

Rahim Sarkmasının Belirtileri Nelerdir?

Rahim sarkması hafif vakalarda belirti vermeyebilir. Ancak ilerleyen düzeylerde şu semptomlar sık görülür:

• Vajinal dolgunluk hissi veya dışarıya doğru kitle çıkması
• Bel ve pelvik bölgede ağrı veya basınç
• İdrar kaçırma ya da idrar yaparken zorlanma
• Cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni)
• Sık idrara çıkma veya idrar retansiyonu
• Kabızlık veya tam boşaltılamayan dışkılama hissi

Rahim Sarkmasına Neden Olan Faktörler

Rahim sarkması multifaktöriyel bir durumdur. En yaygın nedenler:

• Vajinal doğum (özellikle zor ve müdahaleli doğumlar)
• Yaşlanma ve menopoz sonrası östrojen eksikliği
• Genetik bağ doku zayıflığı
• Kronik öksürük veya astım
• Obezite
• Ağır yük kaldırmak
• Kronik kabızlık

Literatürde, bağ dokusundaki elastin ve kollajen bozukluklarının, pelvik organ sarkması gelişiminde merkezi rol oynadığı vurgulanmıştır (DeLancey, 1992; Swift et al., 2003).

Rahim Sarkması Kimlerde Olur?

Rahim sarkması riski altında olan kadınlar genellikle şu gruplarda toplanır:

• Çok sayıda vajinal doğum yapmış olanlar
• Postmenopozal kadınlar
• Kronik akciğer hastalığı olanlar
• Bağ dokusu hastalıkları bulunanlar (örneğin Ehlers-Danlos sendromu)
• Aile öyküsünde pelvik organ prolapsusu olanlar

Bu bireylerde pelvik destek yapılarının zayıflığı daha belirgin olabilir.

Rahim Sarkması Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tedavi seçeneği hastanın yaşı, semptom şiddeti, çocuk isteği ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. Başlıca tedavi seçenekleri:

• Pelvik taban egzersizleri (Kegel egzersizleri)
• Vajinal pessar kullanımı
• Hormonal tedavi (özellikle lokal östrojen)
• Cerrahi müdahale

American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG),semptomları hafif olan kadınlarda konservatif tedavilerin ilk tercih olduğunu belirtmektedir.

Rahim Sarkması Ameliyatsız Tedavi Edilebilir mi?

Evet, özellikle hafif ve orta dereceli olgularda ameliyatsız tedavi mümkündür. Kegel egzersizleri, pelvik tabanı güçlendirerek semptomların hafiflemesine katkı sağlar. Vajinal östrojen tedavisi, menopoz sonrası mukozal desteği artırabilir. Pessar, vajinaya yerleştirilen bir cihaz olup, uterusu yerinde tutmaya yardımcı olur. Bu yöntemler, cerrahiye uygun olmayan ya da ameliyat istemeyen hastalarda kullanılır.

Rahim Sarkması Ameliyatı Nedir?

Cerrahi tedavi, rahim sarkmasının ileri evrelerinde ya da konservatif tedaviye yanıt vermeyen olgularda uygulanır. Ameliyatın amacı uterusun anatomik pozisyonunu yeniden sağlamak ya da rahimi çıkarmaktır. Uterusun alınmadan askıya alınması da mümkündür. En sık kullanılan cerrahi yöntemler arasında histerektomi, sakrokolpopeksi ve uterosakral ligament fiksasyonu yer alır.

Rahim Sarkması Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Rahim sarkması ameliyatı abdominal, vajinal ya da laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılabilir.

• Vajinal Histerektomi: Uterus vajinal yolla çıkarılır.
• Sakrokolpopeksi: Mesh materyali ile vajen kubbesi sakruma asılır.
• Uterosakral Ligament Fiksasyonu: Rahim ya da vajen kubbesi, uterosakral bağlara dikilerek askıya alınır.

Laparoskopik yaklaşımlar, daha az ağrı, daha kısa hastanede kalış süresi ve daha hızlı iyileşme sağlar (Maher et al., 2016).

Rahim Sarkması Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Rahim sarkması ameliyatı sonrası iyileşme süresi kullanılan cerrahi tekniğe göre değişir. Vajinal cerrahilerde genellikle 4-6 hafta içinde normal aktivitelere dönüş mümkündür. Laparoskopik işlemlerden sonra bu süre daha kısa olabilir. Bu dönemde ağır kaldırmaktan kaçınılmalı, cinsel ilişkiye ara verilmelidir. Cerrahi sonrası pelvik egzersizlere devam etmek, nüks riskini azaltabilir.

Yaşam Tarzı ve Egzersizle Önleme Yöntemleri

Pelvik taban egzersizleri, rahim sarkmasını önlemede en etkili stratejilerdendir. Ayrıca:

• Obeziteden kaçınmak
• Kronik öksürük gibi pelvik basıncı artıran durumların tedavisi
• Kabızlıkla mücadele
• Ağır kaldırmaktan kaçınma önleyici önlemler arasındadır.

Yapılan randomize kontrollü çalışmalar, düzenli Kegel egzersizlerinin pelvik organ prolapsusu insidansını azaltabileceğini göstermiştir (Bø et al., 2009).

Menopoz ve Rahim Sarkması İlişkisi

Menopoz sonrası östrojen düzeyinin düşmesi, vajinal dokularda atrofiye ve bağ dokuda elastikiyet kaybına yol açar. Bu da rahim sarkması riskini artırır. Lokal östrojen uygulamaları, mukozal dokuyu güçlendirerek semptomları azaltabilir. Ancak sistemik östrojen tedavisinin prolapsus üzerine etkisi sınırlıdır.

Rahim Sarkması İçin Hangi Doktora, Hangi Bölüme Gidilmeli?

Rahim sarkması şüphesi olan hastalar, genellikle pelvik organlarda destek kaybı yaşayan kadınlardır ve bu durum idrar kaçırma, pelvik basınç hissi gibi şikayetlere yol açabilir. Böyle durumlarda başvurulması gereken uzmanlık alanlarından biri de ürolojidir.

Özellikle kadın ürolojisi alanında uzmanlaşmış ürologlar, pelvik taban kasları ve organ destek problemlerinin tanı ve tedavisinde yetkin bir yaklaşım sunar. Üroloji bölümü, mesane ve idrar yolları fonksiyonlarını değerlendirerek rahim sarkmasına bağlı idrar problemlerinin yönetiminde etkin rol oynar.

Rahim sarkması tedavisinde cerrahi veya konservatif yöntemlere karar verilirken, üroloji uzmanı multidisipliner ekip içinde hastanın yaşam kalitesini artırmak için önemli bir katkı sağlar. Bu nedenle, rahim sarkması şüphesi taşıyan hastaların kadın ürolojisi veya pelvik taban bozuklukları konusunda deneyimli üroloji uzmanlarına başvurması faydalı olacaktır.