Prostat TUR (TUR-P) Ameliyatı

TUR Ameliyatı (TUR-P) Nedir?

Transüretral Rezeksiyon Prostate (TUR-P) iyi huylu prostat büyümesi nedeniyle gelişen idrar yapma zorluklarını gidermek amacıyla yapılan kapalı bir cerrahi yöntemdir. Bu işlemde, idrar kanalını daraltan prostat dokusu, özel bir rezektoskop cihazı kullanılarak idrar yolundan girilerek kesilir ve çıkarılır. Açık cerrahiye göre daha az invaziv bir yöntemdir ve günümüzde BPH tedavisinde en sık tercih edilen cerrahi tekniktir.

TUR Ameliyatı Hangi Durumlarda Uygulanır?

TUR ameliyatı, medikal tedaviye rağmen idrar yapma zorluğu yaşayan veya sık idrar yolu enfeksiyonu, mesane taşı, mesane boşalmama, idrar retansiyonu gibi komplikasyonlar gelişen hastalarda uygulanır. Ayrıca gece sık idrara kalkma, ani sıkışma hissi, idrar akımında zayıflama gibi semptomlar yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa cerrahi tedaviye geçiş düşünülür.

İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Nedir?

Benign Prostat Hiperplazisi (BPH),özellikle 50 yaş üzerindeki erkeklerde görülen, prostat bezinin hacimsel olarak büyümesiyle karakterize bir durumdur. Prostat büyüdükçe üretra üzerine baskı yaparak idrar akımını zorlaştırır. Bu durum idrar yaparken bekleme, zayıf akım, kesik kesik idrar yapma, gece idrara kalkma gibi alt üriner sistem semptomlarına yol açar.

Prostat TUR Ameliyatı Ankara

BPH (benin prostat hiperplazisi) erkeklerde 40 yaşından sonra prostatın büyüyerek idrar kanalını sıkıştırması ile ortaya çıkan bir prostat hastalığıdır. Özellikle idrar kanalının etrafındaki transisyonel zon büyüyerek idrar kanalına baskı yapmaktadır.

Kısaca TURp (prostatın transüretral rezeksiyonu) olarak belirttiğimiz bu ameliyatta erkeklerin üretrası boyunca geçilerek prostata ulaşılmakta ve ucundan elektrik akımı geçen yarım ay şeklindeki bir tel ile prostat küçük parçalar halinde kesilerek küçültülmekte ve idrar kanalı genişletilmektedir. Bu küçük prostat parçaları görüntüyü sağlayan su vasıtası ile mesaneye doğru sürüklenmekte ve mesanede birikmektedir. Ameliyatın sonunda 100 ml’lik bir enjektör ile bu parçalar negatif basınç ile mesane içerinden dışarıya alınmaktadır. Burada önemli olan prostat kapsülüne kadar tam bir rezeksiyon yaparak tüm adenom dokusu temizlenmelidir.

Çok büyük prostatlarda TURP ameliyatı yapmak şu an için çok görülmeyen TUR sendromu riski taşımaktadır. 20 yıl önce bu ameliyat sırasında kullanılan distile su ameliyat süresi uzadığı takdirde ve ameliyat sırasında prostat kapsülünde bir açıklık oluşur ise dolaşıma katılmaktadır. Bunun sonucunda kandaki sodyum ve klor düzeyleri düşmektedir ve konfüzyon durumu oluşmaktadır. Özellikle bipolar teknolojisinin TUR ameliyatlarına entegre edilmesi ile bu komplikasyonu hiç görmüyoruz.

TURp ameliyatlarından sonra eğer bir komplikasyon oluşmadı ise cinsel fonksiyonlarda bir değişiklik olmaz ancak ejakulasyon sırasında meni mesane kaçmaktadır, önden gelmemektedir. Retrograd ejakulasyon bu ameliyatlardan sonra yüksek oranda görülmektedir. Prostatta ameliyat sırasında kanama olabilir ancak ehil bir cerrah kolaylıkla bu kanamaları kontrol edebilir. Ameliyat süresi çok uzar ise ve cerrahi aletlerde elektrik kaçağı var ise üretra darlığı ortaya çıkabilir. Ameliyat sonrası kalıcı idrar tutamama membranöz sfinkterde hasar oluşur ise nadiren görülebilmektedir.

TUR ameliyatından önce mutlaka prostat kanseri ekarte edilmelidir çünkü cerrahi yaklaşım kanser varlığında farklıdır. Bu nedenle PSA ve türevleri istenir, rektal muayene ile prostat sertliği, nodül varlığı kontrol edilir. Şüpheli durumlarda multiparametrik MR ile görüntüleme yapılır ve gerekirse prostatdan biyopsiler alınır. BPH’lı hastaların ameliyat öncesi değerlendirmesi; uroflovmetri, sorgulama formları (IPSS) ve mesanede idrar yapma sonrası kalan idrar miktarı ultrasonografi ile ölçümü ile yapılır. Maksimum idrar akım hızı 15ml/sn’nin altında ise, PVR>100 ml ve IPSS skoru yüksekse (>7) ya idrar kanalında tıkanıklık vardır ya da mesanenin kasılma özelliklerinde azalma vardır. Detaylı bir öykü ve ek tetkikler ile (basınç-akım çalışmaları) bu ayırım rahatlıkla yapılır. TURp ameliyatından önce idrar yolu enfeksiyonu olmadığı idrar tahlilleri ve idrar kültürü ile mutlaka ortaya konulmalıdır. Yine mesane taşı ve böbreklerde taş, tümör gibi patolojilerin ekartasyonu için mutlaka üriner sistem ultrasonografisi yapılmalıdır. Çok uzun süreli BPH’sı olan hastalar tedavi görmezler ise mesane duvarında kalınlaşma, selüller, divertiküller, mesanede taş, böbrekte hidronefroz, üre yüksekliği ve böbrek yetmezliği dahi görülebilmektedir. Bazen hastalarda tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ve kanamalar ortaya çıkmaktadır.

TURp ameliyat hazırlığı için ameliyat sabahı lavman ile rektum boşaltılır ve antibiyotik ile cerrahi profilaksi yapılır. Kan sulandırıcı kullanıyor ise 5 gün önce kesilmesi gerekmektedir. Ameliyatın süresi prostatın büyüklüğü ile değişmekle birlikte 60 gr büyüklüğünde bir prostatın TUR ile ameliyatı yaklaşık 45 dakikada tamamlanır. Burada cerrahın deneyimi çok önemlidir. Hastanede kalış süresini belirleyen ise sondadan gelen idrar rengidir. Genellikle kesme işlemi ve kanama kontrolü tamamlandıktan sonra mesaneye 3 yollu Foley sonda konulur ve ameliyattan sonra mesaneye yıkama yapılarak pıhtı oluşması engellenir. Ameliyatta iyi kanama kontrolü yapıldı ise ve ilave hastalıkları ve sorunları yok ise idrar rengi 2 gün içinde açılmaktadır. Bu sürenin sonunda sonda çekilerek hasta taburcu edilmektedir. İyileşme sürecinde, prostat loju yeni epitel ile kaplanıncaya kadar idrar yaparken yanmalar ve pıhtı düşürmeleri görülebilmektedir. Kısa bir süre üriner antiseptikler ve kabızlığı önlemek için gaita yumuşatıcıları verilmektedir. Ameliyattan 1-2 hafta sonra hasta normal yaşamına dönmektedir.

TUR-P Ameliyatı Öncesi Hazırlık Süreci

TUR-P ameliyat öncesi dönemde hastanın sistemik hastalıkları değerlendirilir, kan sulandırıcı ilaçlar gerekiyorsa kesilir, idrar yolu enfeksiyonu varsa tedavi edilir. Kan sayımı, böbrek fonksiyon testleri ve EKG gibi rutin preoperatif testler yapılır. Hastaya işlem hakkında detaylı bilgi verilerek bilgilendirilmiş onam alınır.

TUR Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

TUR-P operasyonu genellikle 45 dakika ile 1 saat arasında sürer. Prostatın büyüklüğüne ve anatomik yapıya bağlı olarak süre uzayabilir. Minimal invaziv doğası sayesinde işlem sonrası iyileşme süreci açık cerrahiye göre daha hızlıdır.

TUR Ameliyatı Sonrası Hastanede Kalış Süresi

Hastalar genellikle TUR-P sonrası 1 ila 3 gün arasında hastanede kalır. Bu süre, kanamanın durumu, idrarın berraklığı ve genel sağlık durumuna göre uzayabilir veya kısalabilir. Taburculuk öncesi sondanın çıkarılması ve hastanın kendi başına idrar yapabildiğinin gözlemlenmesi gerekir.

Ameliyat Sonrası İdrar Yoluna Sonda Takılması

TUR ameliyatı sonrası mesaneye üç yollu bir idrar sondası yerleştirilir. Bu sonda, hem idrarın dışarı akmasını sağlar hem de mesaneye sürekli serum verilerek içerideki kan pıhtılarının yıkanmasına yardımcı olur. Genellikle 1–3 gün içinde çıkarılır.

TUR Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

İyileşme süreci kişiye göre değişmekle birlikte, çoğu hasta birkaç gün içinde taburcu olur ve 2–3 hafta içinde normal günlük aktivitelere dönebilir. Bu süreçte ağır kaldırmaktan, kabızlıktan ve cinsel ilişkiden kaçınılması önerilir. İdrarda bir süre hafif yanma, sık idrara çıkma veya kan görülmesi normaldir ve zamanla azalır.

TUR Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ameliyat sonrası dönemde bol sıvı tüketilmesi, kabızlıktan korunmak için lifli beslenilmesi, ağır egzersizlerden kaçınılması önemlidir. Ayrıca sonda çıkarıldıktan sonra idrar yaparken yaşanabilecek hafif yanmalar veya damlamalar genellikle geçicidir. Bu semptomların uzaması durumunda hekime başvurulmalıdır.

• Bol su tüketin; idrar yollarının temizlenmesine yardımcı olur.
• Ağır kaldırmaktan ve zorlayıcı fiziksel aktivitelerden kaçının (en az 3 hafta).
• Kabızlığı önlemek için lifli ve dengeli beslenin; gerekirse doktorunuzun önerdiği müshil veya lif takviyelerini kullanın.
• İdrar yaparken yanma, hafif kanama veya sıkışma normaldir; şiddetli ağrı veya sürekli kanama durumunda doktora başvurun.
• Sondanız çıkarıldıktan sonra ilk idrar deneyimlerinizde zorlanma olabilir; sabırlı olun ve aşırı zorlamayın.
• Cinsel ilişkiden ameliyat sonrası yaklaşık 4-6 hafta boyunca kaçının.
• Sigara ve alkol kullanımından uzak durun, iyileşme sürecini olumsuz etkiler.
• İdrar kaçırma veya ani sıkışma gibi sorunlar ortaya çıkarsa hekiminize bildirin.
• Reçete edilen ilaçları düzenli ve tam olarak kullanın.
• Enfeksiyon riskine karşı genital bölge temizliğine özen gösterin, ancak bölgeyi aşırı ovmaktan kaçının.
• Doktorunuzun önerdiği kontrolleri aksatmadan yaptırın.

TUR Ameliyatının Avantajları

TUR ameliyatı kapalı teknikle uygulandığı için açık cerrahiye göre daha az kanama riski taşır. Hastanede kalış süresi kısadır, iyileşme hızlıdır ve çoğu hastada belirgin bir semptomatik rahatlama sağlanır. Ayrıca idrar akımında anlamlı artış ve mesane boşalmasında düzelme görülür. TURp ameliyatının ajantajları;

• İdrar kanalındaki baskı ortadan kalkarak geniş bir kavite oluşur, bu nedenle hasta yakınmalarında hemen rahatlama olur
• Doku içerisinde apse odakları var ise onlar da boşalır
• Patolojiye örnek gönderilir
• Kapalı bir yöntemdir, iyileşme süresi kısadır.

TUR Ameliyatı Riskleri ve Komplikasyonları

Her cerrahi işlemde olduğu gibi TUR-P ameliyatının da bazı riskleri vardır. Kanama, enfeksiyon, idrar kaçırma, retrograd ejakülasyon (meni mesaneye gider),idrar yaparken yanma gibi komplikasyonlar görülebilir. Nadir durumlarda tekrar cerrahi gerekebilir.

TUR Sendromu Nedir?

TUR sendromu, operasyon sırasında mesaneye verilen sıvının aşırı emilmesi sonucu gelişebilen, hiponatremi (düşük sodyum) ve sıvı yüklenmesine bağlı olarak bilinç değişikliği, bulantı, kusma, solunum sıkıntısı gibi semptomlarla seyreden ciddi bir komplikasyondur. Modern sistemlerle nadiren görülse de dikkatli sıvı takibi gerektirir.

TUR Ameliyatı Sonrası Cinsel Fonksiyonlar

TUR ameliyatı sonrası cinsel istek ve sertleşme genellikle korunur. Ancak retrograd ejakülasyon adı verilen meni geriye, mesaneye doğru boşalma sık görülen bir durumdur. Bu durum üreme fonksiyonunu etkileyebilir ancak sağlık açısından zararlı değildir. Cinsel aktiviteye dönüş genellikle 4-6 hafta içinde önerilir.